Veraarden is gebaseerd op de natuurlijke cyclus van leven en dood. Het is een gecontroleerd proces waarbij het lichaam van de overledene transformeert tot voedzame aarde. Het wordt ook wel humaan composteren of humusatie genoemd. Een overledene wordt daarbij in een bed gelegd van een organisch mengsel met onder andere hooi en stro, waar zich micro-organismen in bevinden die ons lichaam verteren. Het ritueel heeft veel gelijkenissen met begraven, maar een belangrijk verschil is dat veraarden bovengronds gebeurt. Ook vindt het veraardingsproces doorgaans plaats in een afgesloten systeem, binnen in een gebouw. Zo kunnen de omstandigheden van het veraarden ideaal gehouden worden.

Afhankelijk van de methode duurt het transformatieproces zo’n vijf tot zeven weken, inclusief het verfijnen van de nog resterende botten. Het eindresultaat is voedzame aarde, ook humus of compost genoemd, rijk aan allerlei mineralen om bomen mee aan te planten en nieuw leven mee te voeden.

Gebeurt veraarden wel al ergens anders in de wereld?

Ja! Veraarden is in dertien Amerikaanse deelstaten gelegaliseerd en sinds 2022 ook mogelijk in Duitsland.

Als eerste plek ter wereld heeft de Amerikaanse staat Washington in april 2019 ‘natural organic reduction’ toegestaan: het composteren van dode mensenlichamen tot vruchtbare humus, die wordt ingezet om plaatselijke natuurgebieden te herbebossen. Hier gingen jaren aan onderzoek, crowdfunding en lobby vooraf. In 2021 werd de eerste locatie geopend: Recompose. Initiatiefnemer Katrina Spade vertelt: “Our bodies are full of potential. We have nutrients in us and there’s no way we should be packed into a box that doesn’t let us go into the earth. Decay and decomposition are amazing processes we are terrified of because they might seem icky and scary — your body aging, your food rotting — but without those processes, we would not be alive.”

Dichterbij huis in Europa is de primeur in Duitsland: de deelstaat Sleeswijk-Holstein heeft ‘Reerdigung’ als pilotproject mogelijk gemaakt en hier heeft het bedrijf Meine Erde vanaf 2022 haar eerste locaties geopend.

Komt het ook naar Nederland?

Ook in Nederland zien we een groeiende belangstelling voor veraarden. Niet alleen bij mensen die dit voor zichzelf wensen, ook in de uitvaartwereld. In ons land doet zich nu de interessante ontwikkeling voor dat de Wet op de Lijkbezorging wordt geactualiseerd. De vorige keer dat de Gezondheidsraad naar veraarden keek (2020), was er te weinig informatie beschikbaar om een goed advies uit te brengen.

Nu zijn we vijf jaar verder, en waardevolle inzichten en onderzoeksresultaten rijker dankzij Duitsland en Amerika. Minister Uitermark van Binnenlandse Zaken diende daarom in februari 2025 een adviesaanvraag in bij de Gezondheidsraad om naar de nieuwe wetenschappelijke onderzoeksresultaten te kijken en een advies uit te brengen. We verwachten dat de Gezondheidsraad rond de zomer uitspraak doet.

Maak veraarden mogelijk

Om Nederland klaar te maken voor veraarden moet Stichting Veraarden de komende periode een grote inspanning leveren. Afgelopen twee jaar groeide de beweging met vrijwillige inzet en nul budget.

Nu hebben we jouw financiële steun nodig:

• om onderzoek te doen;

• informatie en voorlichting te bieden;

• trainingen te organiseren;

• experts te verbinden tussen wetenschap, beleid, ontwerp en praktijk;

• en zo de basis te leggen voor veraarden in Nederland.